طراحی و اجرای حمام یکی از بخشهای مهم در معماری داخلیه که باید هم از نظر عملکردی و هم از نظر زیباییشناسی بهش توجه بشه.
۱. طراحی حمام
الف) برنامهریزی فضا:
• اندازه و شکل حمام رو مشخص کن. اگه فضای کوچیک داری، استفاده از شیشههای شفاف و آینهها برای بزرگتر نشون دادن فضا خیلی مؤثره.
• محل قرارگیری روشویی، دوش، وان و توالت رو با توجه به تأسیسات (لولهکشی آب و فاضلاب) در نظر بگیر.
• مسیر حرکت داخل حمام رو طوری طراحی کن که فضاهای خشک (مثل روشویی) و فضاهای خیس (مثل دوش) از هم جدا باشن.
ب) انتخاب متریال:
• کف و دیوار: سرامیکهای ضدلغزش و مقاوم در برابر رطوبت بهترین گزینه هستن. میتونی از سنگهای طبیعی مثل تراورتن هم استفاده کنی، اما باید به آببندی اونها توجه کنی.
• سقف: بهتره از سقفهای کاذب ضد رطوبت مثل PVC یا کناف ضدآب استفاده بشه.
• کابینت و روشویی: متریالهایی مثل MDF های ضد رطوبت یا سنگ کورین گزینههای خوبی هستن.
ج) نورپردازی:
• استفاده از نورهای غیرمستقیم و هالوژنهای ضدآب، حس لوکس بودن فضا رو بیشتر میکنه.
• ترکیب نور طبیعی (اگه امکانش هست) و نور مصنوعی باعث میشه فضا دلبازتر بشه.
د) تهویه:
• تهویهی مناسب برای جلوگیری از ایجاد رطوبت و کپک خیلی مهمه. استفاده از هواکشهای قوی یا تهویه طبیعی (پنجره) رو در نظر بگیر.
۲. اجرای حمام
الف) لولهکشی و تأسیسات:
• اجرای سیستم لولهکشی آب سرد و گرم و همچنین لولههای فاضلاب، مرحلهی اول کاره. لولهها باید عایقبندی بشن تا از نشت و اتلاف حرارت جلوگیری بشه.
• شیببندی کف برای تخلیهی مناسب آب خیلی مهمه.
ب) عایقکاری:
• برای جلوگیری از نفوذ آب به دیوارها و کف، باید از ایزوگام یا عایقهای رطوبتی خاص استفاده بشه.
• درزگیری بین کاشیها با استفاده از چسبهای ضدآب انجام بشه.
ج) کاشیکاری و پوشش نهایی:
• کاشیها و سرامیکها باید با دقت نصب بشن تا از ورود آب به زیر آن ها جلوگیری بشه.
• استفاده از بندکشی ضدآب (مثل اپوکسی) باعث افزایش دوام کاشیکاری میشه.
د) نصب تجهیزات:
• روشویی، کابینت، دوش و شیرآلات نصب میشن. برای زیبایی بیشتر، استفاده از شیرآلات توکار و مدرن پیشنهاد میشه.
• آینه و نورپردازی نهایی اجرا میشه.
چند ایده طراحی خاص برای حمام
• حمامهای مینیمال: استفاده از رنگهای روشن، خطوط ساده و شیرآلات توکار.
• حمامهای مدرن: ترکیب سنگ و شیشه، استفاده از نورهای مخفی و دوشهای بارانی.
• حمامهای کلاسیک: استفاده از کاشیهای طرحدار، روشوییهای سنگی و قابهای چوبی.
اجرای دیوار حمام و انتخاب متریال مناسب
دیوار حمام به دلیل تماس مستقیم با رطوبت نیاز به اجرای اصولی و استفاده از متریالهای ضدآب و مقاوم داره. در ادامه، مراحل اجرا و متریالهای پیشنهادی رو توضیح میدم:
۱. متریالهای مناسب برای دیوار حمام
الف) مصالح زیرسازی و ساخت دیوار
۱. بلوک سفالی یا سیمانی:
• در صورتی که دیوار جداکننده باشه، میتونی از بلوک سفالی یا سیمانی استفاده کنی.
• بلوک سیمانی برای حمامهایی که نیاز به استحکام بالا دارن، گزینهی بهتریه.
۲. دیوار گچی (کناف ضد رطوبت):
• برای سبکسازی، از کنافهای مقاوم در برابر رطوبت (MR) استفاده میشه.
• حتماً باید روی اون عایق رطوبتی اجرا بشه تا آب به داخلش نفوذ نکنه.
۳. دیوار آجری:
• در پروژههای سنتیتر یا حمامهایی با دیزاین خاص، میشه از دیوار آجری استفاده کرد و روی اون پوششهای مناسب اجرا کرد.
ب) پوششهای نهایی برای دیوار حمام
۱. کاشی و سرامیک:
• محبوبترین گزینه برای حمام که در برابر آب مقاومه و نظافتش راحته.
• بهتره از سرامیکهای لعابدار استفاده بشه که جذب آب پایینی دارن.
• کاشیهای پرسلانی بهترین گزینه هستن، چون مقاومت بالایی در برابر آب دارن.
۲. سنگ طبیعی:
• مرمر، تراورتن و گرانیت گزینههای مناسبی هستن، اما نیاز به آببندی دارن.
• سنگهای طبیعی حس لوکستری به حمام میدن ولی نگهداریشون سخته.
۳. بتن اکسپوز:
• برای حمامهای مدرن و صنعتی مناسبه.
• باید از سیلر ضدآب روی سطح استفاده بشه تا رطوبت به داخل نفوذ نکنه.
۴. رزین اپوکسی:
• یه گزینهی مدرن و ضدآب که بهعنوان جایگزین کاشی قابل استفادهست.
• کاملاً ضد رطوبته و سطحی یکدست ایجاد میکنه.
۵. پوششهای PVC یا کامپوزیت:
• صفحات PVC ضدآب، گزینهای اقتصادی و سریع برای پوشش دیوار حمام هستن.
• نصبشون سادهست ولی نسبت به کاشی و سنگ، ظاهر لوکسی ندارن.
۲. مراحل اجرای دیوار حمام
الف) زیرسازی و ساخت دیوار
• در صورتی که دیوار جدید باشه، ابتدا با بلوک سیمانی یا سفالی اجرا میشه.
• در صورت استفاده از کناف، از پنلهای ضدآب (MR) استفاده میشه.
مراحل اجرای دیوار حمام
اجرای دیوار حمام باید بهگونهای باشه که هم استحکام لازم رو داشته باشه و هم در برابر رطوبت مقاوم باشه. مراحل اجرای اون به ترتیب شامل موارد زیره:
۱. ساختار اولیه دیوار
این مرحله بستگی به نوع دیوار داره:
الف) دیوارهای بنایی (بلوک سیمانی، سفالی، یا آجری)
• ابتدا فونداسیون یا کفسازی انجام میشه.
• دیوار با بلوک سیمانی، سفالی یا آجر چیده میشه و با ملات ماسه و سیمان تثبیت میشه.
• هنگام چیدن دیوار، جای تأسیسات مثل لولههای آب و برق در نظر گرفته میشه.
• اندود سیمانی اولیه (ماسه و سیمان) روی دیوار اجرا میشه تا سطح صاف و مقاوم بشه.
ب) دیوار کناف (ساختار سبک)
• از پروفیلهای فلزی (گالوانیزه) برای اسکلت دیوار استفاده میشه.
• پنلهای کناف مقاوم در برابر رطوبت (MR) روی پروفیلها نصب میشن.
• تمام درزهای کناف با نوار درزگیر و بتونه مخصوص پوشونده میشن.
• در نهایت، یک لایه عایق رطوبتی روی سطح کناف اجرا میشه تا آب نفوذ نکنه.
۲. تأسیسات لولهکشی و برقکشی
• لولههای آب سرد و گرم بهصورت توکار در دیوار قرار میگیرن.
• شیب مناسب لولهها برای تخلیه صحیح آب در نظر گرفته میشه.
• در صورتی که سیستم گرمایش از کف باشه، مسیر لولهها مشخص و اجرا میشه.
• محلهای نصب کلید و پریز ضدآب مشخص و سیمکشی انجام میشه.
۳. عایقکاری دیوار
این مرحله خیلی مهمه تا از نفوذ آب به دیوار و بخشهای دیگر جلوگیری بشه.
الف) روشهای عایقکاری:
• اجرای قیرگونی یا ایزوگام روی دیوارهای حمام.
• استفاده از عایقهای پلیمری مایع که روی دیوار اجرا میشن و مانع نفوذ رطوبت میشن.
• در صورتی که دیوار کناف باشه، باید پوششهای ضدآب و پرایمر مخصوص استفاده بشه.
۴. نهاییسازی و پوشش دیوار
بعد از عایقکاری، نوبت به پوشش نهایی دیوار حمام میرسه. گزینههای متداول شامل:
۱. کاشی و سرامیک:
• ابتدا چسب مخصوص کاشی یا ملات سیمانی روی دیوار اعمال میشه.
• کاشیها از پایین به بالا نصب و تراز میشن.
• درزهای بین کاشیها با چسبهای ضدآب (مانند بندکشی اپوکسی) پر میشن.
۲. سنگ طبیعی (تراورتن، مرمر، یا گرانیت):
• برای نصب سنگ، از چسب سنگ یا ملات ماسه و سیمان استفاده میشه.
• برای جلوگیری از جذب رطوبت، سطح سنگ با پوششهای نانو یا سیلر مخصوص آببندی میشه.
۳. بتن اکسپوز یا رزین اپوکسی:
• در این روش، یک لایه بتنی ضدآب یا پوشش اپوکسی روی دیوار اجرا میشه.
• این روش ظاهری مدرن و یکپارچه به حمام میده.
۵. نصب تجهیزات و نهاییسازی
• نصب روشویی، دوش، شیرآلات، هواکش و سایر تجهیزات انجام میشه.
• محل اتصال تجهیزات به دیوار، با چسب و آببندهای مخصوص پوشونده میشه.
مراحل اجرای دیوار حمام شامل:
ساختار اولیه (بنایی یا کناف)
اجرای تأسیسات و لولهکشی
عایقکاری دیوار برای جلوگیری از نفوذ آب
پوشش نهایی (کاشی، سنگ، بتن یا اپوکسی)
نصب تجهیزات و نهاییسازی
زیرسازی و متریال مناسب برای کف حمام
کف حمام باید مقاوم، ضد لغزش، ضدآب و دارای شیب مناسب برای هدایت آب باشه. برای اجرای صحیح اون، باید چند مرحله رو رعایت کرد.
۱. مراحل زیرسازی کف حمام
الف) تسطیح و آمادهسازی بستر
• ابتدا سطح کف کاملاً تمیز و یکنواخت میشه.
• اگه کف حمام روی طبقهی پایین نشتی داشته باشه، باید بررسی و ترمیم بشه.
ب) اجرای شیببندی اولیه
• برای هدایت آب به کفشور یا کفخواب فاضلاب، باید شیب استاندارد (حدود ۱ تا ۲ درصد) ایجاد بشه.
• این شیب با ملات ماسه و سیمان یا بتن سبک اجرا میشه.
ج) عایقکاری کف حمام
عایقکاری یکی از مهمترین بخشهاست که باعث جلوگیری از نفوذ آب به طبقات پایینی میشه.
روشهای متداول عایقکاری:
۱. قیرگونی: یک روش سنتی که شامل یک لایه قیر داغ و گونی نخی هست.
۲. ایزوگام: یک روش رایجتر که بهصورت لایهای روی کف و دیوارهها تا ارتفاع ۳۰ سانتیمتر اجرا میشه.
۳. عایقهای پلیمری یا نانو: یک پوشش مایع که بهصورت یکدست روی کف اجرا و بعد از خشک شدن، ضدآب میشه.
۴. ملات آببند سیمانی: شامل مواد ضدآب که روی کف پخش و تراز میشه.
د) اجرای شیببندی نهایی
• بعد از عایقکاری، یک لایهی نازک ملات سیمانی روی سطح اجرا میشه تا کف برای نصب متریال نهایی آماده بشه.
• مجدداً شیب دقیق برای تخلیهی آب کنترل میشه.
۲. متریالهای مناسب برای کف حمام
الف) کاشی و سرامیک (رایجترین گزینه)
مزایا:
• ضدآب و بادوام
• تنوع طرح و رنگ
• تمیزکاری راحت
نکات مهم:
• از سرامیکهای پرسلانی یا سرامیک با لعاب مات و ضد لغزش استفاده کن.
• کاشیها باید بندکشی ضدآب (مثلاً اپوکسی) داشته باشن تا آب نفوذ نکنه.
ب) سنگ طبیعی (مرمر، گرانیت، تراورتن، کوارتز)
مزایا:
• ظاهر لوکس و طبیعی
• دوام بالا
نکات مهم:
• سنگهای جاذب آب مثل تراورتن نیاز به سیلر ضدآب دارن.
• بعضی سنگها (مثل مرمر) روی سطح خیس، لیز میشن و باید مدلهای ضدلغزش رو انتخاب کنی.
ج) بتن اکسپوز یا میکروسمنت
مزایا:
• سبک مدرن و صنعتی
• بدون درز، یکپارچه و ضدآب
نکات مهم:
• نیاز به پوشش رزینی یا نانو ضدآب داره.
• احتمال ترک خوردن در صورت اجرای غیر اصولی.
د) چوب ترمووود (برای حمامهای خاص و لوکس)
مزایا:
• حس طبیعی و گرم
• ضد رطوبت (در صورت استفاده از ترمووود مخصوص)
نکات مهم:
• باید با روغنهای ضدآب مخصوص پوشش داده بشه.
• هزینهی بالا نسبت به سایر متریالها.
ه) رزین اپوکسی (مدرن و یکپارچه)
مزایا:
• کاملاً ضدآب و بدون درز
• امکان اجرای طرحهای خاص و سهبعدی
نکات مهم:
• هزینهی بالاتر نسبت به سرامیک
• نیاز به اجرای حرفهای و دقیق
۳. انتخاب بهترین متریال
اگه دنبال گزینه اقتصادی و مقاوم هستی: سرامیک پرسلانی مات بهترین انتخابه.
اگه لوکس بودن برات مهمه: از سنگ طبیعی یا بتن اکسپوز با پوشش نانو استفاده کن.
اگه سبک مدرن میخوای: میکروسمنت یا اپوکسی عالیه.
اگه فضای گرم و طبیعی میخوای: چوب ترمووود انتخاب جذابیه، ولی نگهداری بیشتری داره.
بررسی سبکهای مختلف طراحی حمام
حمام یکی از فضاهای مهم در طراحی داخلیه که سبکهای مختلفی داره. بسته به سلیقه، متراژ و متریالهای مورد استفاده، میتونیم حمام رو در سبکهای متنوعی طراحی کنیم. در ادامه، سبکهای مختلف حمام رو بررسی میکنیم:
۱. سبک مدرن (Modern Bathroom)
ویژگیها:
طراحی ساده و مینیمال با خطوط صاف و بدون تزئینات اضافی
استفاده از رنگهای خنثی مثل سفید، خاکستری، مشکی و بژ
استفاده از متریالهایی مثل بتن، شیشه، سنگهای طبیعی و چوبهای روشن
نورپردازی خطی و هالوژنی، معمولاً مخفی یا مینیمال
استفاده از شیرآلات توکار و روشوییهای دیواری برای ایجاد حس سبکی
استفاده از کابین دوش شیشهای بدون فریم و آینههای بزرگ
متریال پیشنهادی:
• کف: سرامیک پرسلانی مات یا بتن اکسپوز
• دیوار: کاشی بزرگ یکدست، بتن صیقلی یا سنگ مرمر روشن
• روشویی: سنگ طبیعی یا چوب ضدآب (ترمووود)
مناسب برای: افرادی که طراحی مدرن، ساده و مینیمال رو دوست دارن و طرفدار استفاده از رنگهای خنثی هستن.
۲. سبک کلاسیک (Classic Bathroom)
ویژگیها:
طراحی با جزئیات زیاد، قاببندی دیوارها، ستونهای تزئینی و فرمهای منحنی
استفاده از متریالهای لوکس مثل مرمر، برنز، کریستال و چوبهای تیره
ترکیب رنگهای گرم و سلطنتی مثل طلایی، بژ، کرم و قهوهای
شیرآلات و دستگیرههای برنجی یا طلایی با طراحی کلاسیک
استفاده از وانهای مستقل (freestanding) با پایههای منحنی
متریال پیشنهادی:
• کف: سنگ مرمر یا سرامیک طرح سنگ
• دیوار: کاشیهای طرحدار یا سنگ طبیعی با قاببندی
• روشویی: چوب طبیعی با جزئیات منبتکاری
مناسب برای: افرادی که طراحی لوکس و سنتی رو دوست دارن و فضای بزرگتری برای حمام دارن.
۳. سبک مینیمال (Minimalist Bathroom)
ویژگیها:
حذف تمام جزئیات غیرضروری و ایجاد فضایی خلوت و آرامشبخش
استفاده از رنگهای کاملاً خنثی مثل سفید، خاکستری روشن و بژ
استفاده از متریالهای یکدست مثل بتن، سنگ طبیعی و چوب روشن
روشویی و کابینتهای دیواری و مخفی برای کاهش شلوغی فضا
نورپردازی مخفی و خطی، معمولاً بدون لوسترهای آویز
شیرآلات و تجهیزات کاملاً توکار و ساده
متریال پیشنهادی:
• کف: سرامیک ساده، بتن یا سنگ طبیعی با رنگ روشن
• دیوار: کاشیهای بزرگ ساده یا دیوار گچی با پوشش نانو
• روشویی: سنگ یا کورین یکدست با طراحی مینیمال
مناسب برای: افرادی که فضای خلوت، ساده و بدون جزئیات اضافی رو دوست دارن.
۴. سبک روستیک (Rustic Bathroom)
ویژگیها:
استفاده از متریالهای طبیعی مثل سنگ، چوب و بتن خام
رنگهای گرم و طبیعی مثل قهوهای، خاکی، سبز زیتونی و کرم
روشوییهای چوبی دستساز یا سنگی با سینکهای طرح روستایی
استفاده از آینههای قدیمی با قاب چوبی یا فلزی
استفاده از نورپردازی با لامپهای ادیسونی و چراغهای فلزی روستایی
متریال پیشنهادی:
• کف: چوب ترمووود یا سرامیک طرح چوب
• دیوار: سنگهای طبیعی یا آجر نما
• روشویی: چوب خام یا سنگ تراشخورده
مناسب برای: کسانی که عاشق فضاهای گرم، طبیعی و الهامگرفته از طبیعت هستن.
۵. سبک صنعتی (Industrial Bathroom)
ویژگیها:
استفاده از متریالهایی مثل بتن، فلز، لولههای نمایان و آجر خام
رنگهای تیره و خام مثل خاکستری، مشکی، قهوهای و قرمز آجری
استفاده از روشوییهای فلزی، سینکهای بتنی و تجهیزات صنعتی
نورپردازی با چراغهای فلزی و طراحیهای هندسی
استفاده از قفسههای فلزی مشبک و کابینتهای ساده و خام
متریال پیشنهادی:
• کف: بتن اکسپوز یا کاشیهای تیره
• دیوار: آجر نمای اکسپوز یا بتن صیقلی
• روشویی: بتن، فلز یا چوب
مناسب برای: افرادی که عاشق طراحی مدرن با حال و هوای خام و صنعتی هستن.
۶. سبک ژاپنی یا ذن (Japanese / Zen Bathroom)
ویژگیها:
استفاده از المانهای طبیعی مثل سنگ، چوب بامبو و گیاهان سبز
ایجاد حس آرامش با نور ملایم و ترکیب آب و چوب
استفاده از وانهای سنتی ژاپنی (Ofuro) با طراحی ساده و مینیمال
استفاده از پارتیشنهای چوبی مشبک یا شیشههای مات برای ایجاد حریم خصوصی
رنگهای الهامگرفته از طبیعت مثل کرم، بژ، قهوهای روشن و سبز ملایم
متریال پیشنهادی:
• کف: چوب ترمووود یا سرامیک طرح چوب
• دیوار: کاشیهای یکدست یا پوششهای چوبی مقاوم در برابر رطوبت
• روشویی: سنگ طبیعی یا چوب بامبو
مناسب برای: کسانی که دنبال طراحی آرامشبخش، الهامگرفته از طبیعت و سبک زندگی مینیمال هستن.
۷. سبک مدیترانهای (Mediterranean Bathroom)
ویژگیها:
ترکیب رنگهای گرم مثل آبی فیروزهای، سفید، زرد و بژ
استفاده از کاشیهای دستساز و طرحهای سنتی
سقفهای قوسدار و نورگیرهای طبیعی
استفاده از روشوییهای سنتی با کاشیهای رنگی
استفاده از متریالهای طبیعی مثل سنگ، چوب و گچ
متریال پیشنهادی:
• کف: کاشیهای سنتی طرحدار
• دیوار: گچکاری سنتی با رنگهای گرم
• روشویی: سنگی یا کاشیکاری شده با طرحهای مدیترانهای
مناسب برای: کسانی که عاشق طراحیهای سنتی با رنگهای شاد و گرم هستن.